Dzierżawa nieruchomości z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa

Przez umowę dzierżawy wydzierżawiający zobowiązuje się oddać dzierżawcy rzecz do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a dzierżawca zobowiązuje się płacić wydzierżawiającemu umówiony czynsz (art. 693-709 k.c.). Dzierżawa nieruchomości rolnych Skarbu Państwa wykazuje szeregi odrębności od uregulowań kodeksowych, w szczególności dotyczących doboru dzierżawcy, trybu zawierania umów dzierżawy oraz ustalania ich warunków, w tym czynszu, okresu obowiązywania czy ustania stosunku dzierżawy.

Jak  wydzierżawić ziemię rolną od Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa.

Wejście w życie 30 kwietnia 2016 r. Ustawy o wstrzymaniu sprzedaży nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa oraz o zmianie niektórych ustaw, zmieniło zasady zagospodarowania państwowych gruntów. Podstawową formą stała się dzierżawa.

Według nowych zasad w pierwszej kolejności KOWR ma obowiązek oferować grunty rolne Zasobu, w trybie przetargu ograniczonego, w którym mogą uczestniczyć wyłącznie rolnicy indywidualni zamierzający powiększyć lub utworzyć gospodarstwo rodzinne. Przetargi mają formę licytacyjną lub oferty pisemnej.

Przetargi ofert, KOWR organizuje na wniosek Rady Społecznej działającej przy Oddziale Terenowym, Izby Rolniczej oraz co najmniej dwóch rolników. W takim przypadku wysokość czynszu nie jest decydującym kryterium wyłaniania zwycięzcy.

Jeśli chcesz zostać dzierżawcą ziemi rolnej to powinieneś łącznie spełniać następujące kryteria:

1. Mieć status rolnika indywidualnego, czyli:

1. Od łącznie co najmniej 5 lat zamieszkiwać w gminie, na obszarze której jest położona jedna z nieruchomości rolnych wchodzących w skład gospodarstwa rolnego oraz w innej gminie przez okres bezpośrednio poprzedzający zmianę miejsca zamieszkania, jeżeli w gminie tej jest albo była położona jedna z nieruchomości rolnych wchodzących w skład tego gospodarstwa rolnego, przy czym dowodem potwierdzającym zamieszkanie w gminie przez jest dokument określający zameldowanie na pobyt stały w rozumieniu przepisów o ewidencji ludności i dowodach osobistych.
2. Posiadać kwalifikacje rolnicze
3. Osobiście prowadzić gospodarstwo rolne, o powierzchni łącznej mniejszej niż 300 ha użytków rolnych, przez okres co najmniej 5 lat (wymóg ten nie dotyczy rolników, którzy w dniu ogłoszenia wykazu nieruchomości Zasobu przeznaczonych do dzierżawy mają nie więcej niż 40 lat lub realizują warunki określone w decyzji o przyznaniu pomocy w rozpoczęciu działalności gospodarczej na rzecz młodych rolników ze środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach PROW na lata 2014 – 20)

1. Nie posiadać zaległości z tytułu zobowiązań finansowych wobec KOWR, Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego, Zakładu Ubezpieczeń Społecznych lub Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego.
2. Nieruchomość wystawiana do przetargu położona jest w gminie zamieszkania rolnika lub w gminie graniczącej z tą gminą.

Obecnie obowiązujące regulacje w tym zakresie  za odpowiednie kwalifikacje rolnicze uznają:

1. wykształcenie rolnicze zasadnicze zawodowe, średnie lub wyższe lub
2. tytuł kwalifikacyjny lub tytuł zawodowy, lub tytuł zawodowy mistrza w zawodzie przydatnym do prowadzenia działalności rolniczej i co najmniej 3-letni staż pracy w rolnictwie, lub
3. wykształcenie wyższe inne niż rolnicze i co najmniej 3-letni staż pracy w rolnictwie albo wykształcenie wyższe inne niż rolnicze i ukończone studia podyplomowe w zakresie związanym z rolnictwem, albo wykształcenie średnie lub średnie branżowe inne niż rolnicze i co najmniej 3-letni staż pracy w rolnictwie, lub
4. wykształcenie podstawowe, gimnazjalne, zasadnicze zawodowe lub zasadnicze branżowe inne niż rolnicze i co najmniej 5-letni staż pracy w rolnictwie.

Kwestię tego, jakie kierunki studiów, zawody, tytuły kwalifikacyjne oraz zagadnienia objęte programem studiów podyplomowych uzasadniają posiadanie kwalifikacji rolniczych reguluje rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 17 stycznia 2012 r. w sprawie kwalifikacji rolniczych posiadanych przez osoby wykonujące działalność rolniczą (Dz. U. 2012 poz. 109 z późn. zmianami).

Jeśli spełniasz powyższe kryteria powinieneś:

1. Znaleźć ogłoszenie przetargu na dzierżawę nieruchomości Zasobu (np. na stronie internetowej KOWR, w Oddziale Terenowym, Urzędzie Gminy, sołectwie).
2. Złożyć wszystkie wymagane dokumenty wymienione w ogłoszeniu przetargu w terminie i miejscu podanym w ogłoszeniu.
3. Sprawdzić, czy zostałeś zakwalifikowany do przetargu przez komisję przetargową KOWR.
4. Wpłacić wadium w wysokości i terminie podanym w ogłoszeniu przetargu oraz stawić się na przetarg.
5. Wylicytować najwyższy czynsz dzierżawny, a w przypadku przetargu ofert uzyskać najwyższą liczbę punktów.
6. Podpisać umowę dzierżawy.

   W przetargach nie mogą brać udziału osoby, które władają lub władały nieruchomościami Zasobu bez tytułu prawnego i mimo wezwania KOWR (wcześniej Agencji Nieruchomości Rolnych), nieruchomości tych nie opuściły oraz osoby które kiedykolwiek nabyły z Zasobu nieruchomości o powierzchni łącznej co najmniej 300 ha użytków rolnych, przy czym do powierzchni tej wlicza się powierzchnię użytków rolnych, które zostały nabyte z Zasobu, a następnie zbyte, chyba że zbycie nastąpiło na cele publiczne.

   Od 20 sierpnia 2016 r. wysokość czynszu dzierżawnego za jeden hektar gruntu w danej klasie, położonego w określonym okręgu podatkowym regulowana jest Rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 1 sierpnia 2016 r. w sprawie sposobu ustalania wysokości czynszu dzierżawnego w umowach dzierżawy nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa (Dz.U.2016.1186). Stawki czynszu dzierżawnego zostały w sposób przejrzysty zaprezentowane w Tabeli stawek, stanowiącej załącznik do tego rozporządzenia. Poza zasadami naliczania czynszu dzierżawnego od użytków rolnych, w rozporządzeniu określono również zasady ustalania czynszu od innych składników majątkowych wchodzących w skład przedmiotu dzierżawy m.in. od budynków, budowli i urządzeń z nimi związanych. Wyliczony zgodnie z rozporządzeniem czynsz dzierżawny stanowi zarówno wartość czynszu wywoławczego do licytacji w przetargach, jak i wysokość czynszu, jaki przyszły dzierżawca ustalony w drodze przetargu ograniczonego ofertowanego będzie zobowiązany płacić Krajowemu Ośrodkowi (czynsz w przetargu ograniczonym ofertowym jest stały i nie stanowi kryterium oceny ofert).

Zasady dzierżawy oprócz przepisów prawa powszechnie obowiązującego regulują zarządzenia Dyrektora Generalnego KOWR:

• Zarządzenie nr 105/2020/Z Dyrektora Generalnego Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa z dnia 20 lipca 2020 roku w sprawie wykonywania umowy dzierżawy nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa
• Zarządzenie nr 104/2020/Z Dyrektora Generalnego Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa z dnia 20 lipca 2020  roku w sprawie dzierżawy i najmu nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa
• Zarządzenie nr 74/2019/Z Dyrektora Generalnego Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa z dnia 4 lipca 2019  roku w sprawie wydzierżawiania nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa