Paszportyzacja Polskiej Żywności - Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa

Projekt wpisuje się w światowy trend zmierzający do zapewnienia wiarygodnej informacji o produkcie żywnościowym. Polega on na budowie i pilotażowym wdrożeniu cyfrowego systemu pozwalającego na identyfikowanie żywności (food traceability and food authenticity) na kluczowych etapach łańcucha dostaw, tj. „od pola do stołu”.

Przyczyny zapotrzebowania na projekt zgłaszane przez uczestników warsztatów, czyli przedstawicieli łańcucha dostaw:

• rosnące zapotrzebowanie na szybko i łatwo dostępne informacje o produkcie żywnościowym, w tym pochodzenie, przetwarzanie i drodze od producenta do konsumenta,
• spadające zaufanie do żywnościowego produktu finalnego oraz do przejrzystości łańcucha dostaw,
• rosnąca liczba podmiotów zaangażowanych w łańcuch dostaw oraz przypadki zanieczyszczeń i skażenia żywności,
• wysokie koszty i nieskuteczność systemów opartych na papierowych i tradycyjnych rozwiązaniach IT – szczególnie dla małych producentów,
• rosnąca liczba konkurencyjnych certyfikatów, związane z tym ryzyko nadużyć oraz wysoka podatność na oszustwa, korupcję i błędy.

Oczekiwane korzyści z wdrożenia projektu:

• wzrost pozytywnego wizerunku produkowanej w Polsce żywności,
• wsparcie zrównoważonego rozwoju branży rolno-spożywczej w zakresie możliwości eksportowych poprzez umocnienie wizerunku polskich marek na arenie międzynarodowej,
• ograniczenie kosztów działań inspekcyjnych oraz ograniczenie wycofywania partii towarów z łańcucha dostaw,
• ograniczenia przypadków fałszowania żywności,
• spersonalizowana oferta produktowa dla konsumenta 4.0.
• optymalizacja procesów zarządzania produkcją, m.in. poprzez możliwość dokonywania rejestracji zdarzeń (w stadzie, na polu), analizę rentowności produkcji oraz prowadzenie ewidencji zabiegów (pielęgnacyjnych, weterynaryjnych, nawożeń, itp.),
• wzrost cen za surowce/produkty wytworzone w gospodarstwie poprzez osiągnięcie korzystnej pozycji negocjacyjnej i pozycji konkurencyjnej podmiotu w łańcuchu dostaw umożliwiającemu w prosty sposób identyfikowanie produktu,
• wzrost efektywności procesu raportowania informacji o produkcji w gospodarstwie rolnym – oszczędność czasu przy wypełnianiu dokumentacji w niekompatybilnych bazach danych.

Interesariuszami projektu są uczestnicy łańcucha dostaw żywności, w tym zrzeszenia i związki sektora rolno-spożywczego, tj. Polskie Zrzeszenie Producentów Bydła Mięsnego, Unia Producentów i Pracodawców Przemysłu Mięsnego, Polska Federacja Hodowców Bydła i Producentów Mleka, Polski Związek Hodowców
i Producentów Bydła Mięsnego oraz Polska Federacja Hodowców Bydła i Producentów Mleka. Jednostki naukowo-badawcze reprezentują przedstawiciele Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego, Instytutu Biotechnologii Przemysłu Rolno-Spożywczego im. prof. Wacława Dąbrowskiego oraz Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – PIB, a instytucje administracji publicznej odpowiedzialne za proces nadzorowania bezpieczeństwa i jakości żywności - Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Główny Inspektorat Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych, Główny Inspektorat Ochrony Roślin i Nasiennictwa, Główny Inspektorat Sanitarny, Główny Inspektorat Transportu Drogowego i Główny Inspektorat Weterynarii.

W celu usprawnienia prac na rzecz projektu Dyrektor Generalny KOWR Zarządzeniem NR 27/2021/Z, z późn. zm. powołał zespół projektowy:

1. Zarządzenie nr 27/2021
2. Zarządzenie nr 31/2021
3. Zarządzenie nr 46/2021

Realizacja projektu podzielona jest na pięć etapów:

• Etap I – opracowanie prototypu systemu w oparciu o warsztaty projektowe,
• Etap II – pilotaż dla rynku ziemniaka,
• Etap III – pilotaż dla rynku wołowiny,
• Etap IV – pilotaż dla rynku wieprzowiny,
• Etap V – opracowanie koncepcji systemu, na podstawie wyników etapów II-IV.

Zrealizowane działania

KOWR wraz z Centrum GovTech Polska (od czerwca 2020 do lutego 2021) zrealizowali m.in.:

• wideokonferencję, w której uczestniczyli przedstawiciele producentów rolnych, eksperci od marketingu, dostawcy technologii oraz przedstawiciele administracji,
• 2 warsztaty dla uczestników łańcucha dostaw - pierwszy dla rynku wołowiny (produkcja zwierzęca), drugi dla rynku ziemniaka (produkcja roślinna) - określono potrzeby uczestników i wskazano słabości obecnie funkcjonujących systemów monitorowania produkcji żywności w Polsce,
• warsztat dla dostawców technologii - przegląd dostępnych rozwiązań IT dedykowanych do budowy systemu śledzącego i agregującego dane - udział wzięło 19 uczestników, w tym wielu z Polski,
• warsztat z instytucjami administracji publicznej, które są odpowiedzialne za proces kontroli bezpieczeństwa i jakości żywności,
• warsztat wizja - opracowanie koncepcji realizacji projektu na podstawie zgłoszonych pomysłów oraz w oparciu o potrzeby odbiorców i możliwości technologiczne,
• warsztat technologiczny - przegląd systemów IT użytkowanych w ww. instytucjach w celu określenia ich funkcjonalności,
• warsztaty prototypowania - określenie zakresu systemu IT oraz niezbędnych danych, które powinny znaleźć się w cyfrowym systemie monitorowania przebiegu produkcji i dostaw żywności,
• warsztat podsumowujący - omówiono konstrukcję, działanie i zakres informacyjny prototypu systemu oraz przedstawiono założenia organizacyjne, technologiczne i procesowe projektowanych działań pilotażowych na rynku ziemniaka, wołowiny i wieprzowiny.
• zawarto List intencyjny w sprawie realizacji projektu pomiędzy Ministrem Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Pełnomocnikiem Prezesa Rady Ministrów do spraw GovTech, Krajowym Ośrodkiem Wsparcia Rolnictwa, Głównym Inspektoratem Weterynarii, Głównym Inspektoratem Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych, Głównym Inspektoratem Ochrony Roślin i Nasiennictwa, Agencją Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Głównym Inspektoratem Sanitarnym oraz Głównym Inspektoratem Transportu Drogowego.

Harmonogram dalszych prac:

Osoba do kontaktu: Joanna Sych-Winiarek, Departament Innowacji KOWR, tel. 514 071 457, adres e-mail: joanna.sych-winiarek@kowr.gov.pl.