Nabycie nieruchomości rolnej, za zgodą Dyrektora Generalnego, w trybie decyzji administracyjnej, wydanej na wniosek zbywcy nieruchomości rolnej może nastąpić, jeżeli:

1. wykaże on, że nie było możliwości sprzedaży nieruchomości rolnej rolnikowi indywidualnemu, chyba że nabycie tej nieruchomości ma nastąpić na podstawie innej niż sprzedaż czynności prawnej,
2. nabywca nieruchomości rolnej zobowiąże się do prowadzenia działalności rolniczej na nabywanej nieruchomości rolnej,
3. w wyniku nabycia nieruchomości rolnej nie dojdzie do nadmiernej koncentracji gruntów rolnych.

Ad. 1)

Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa udostępnił system teleinformatyczny pod adresem https://erolnik.gov.pl umożliwiający zamieszczanie nieodpłatnie ogłoszeń o zamiarze sprzedaży nieruchomości rolnych oraz odpowiedzi rolników indywidualnych na te ogłoszenia.

Ogłoszenie o zamiarze sprzedaży nieruchomości rolnej publikowane na ww. portalu powinno zawierać co najmniej:

1. oznaczenie sprzedawanej nieruchomości rolnej z podaniem danych z ewidencji gruntów i budynków dotyczących jej oznaczenia, powierzchni, klasy bonitacyjnej i rodzaju użytków rolnych oraz numeru księgi wieczystej albo zbioru dokumentów prowadzonego dla tej nieruchomości,
2. opis budynków i innych składników majątkowych wchodzących w skład sprzedawanej nieruchomości rolnej,
3. informację o przeznaczeniu sprzedawanej nieruchomości rolnej w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, w miejscowym planie rewitalizacji, w miejscowym planie odbudowy, a w przypadku braku miejscowego planu – informację o lokalizacji inwestycji celu publicznego ustalonej w ostatecznej decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego, informację o sposobie zagospodarowania terenu i warunkach zabudowy ustalonych w ostatecznej decyzji o warunkach zabudowy; w przypadku braku ostatecznej decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu – informację o ustaleniach studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy;
4. cenę nieruchomości rolnej;
5. termin składania odpowiedzi na ogłoszenie o nieruchomości rolnej, który nie może być krótszy niż 30 dni, licząc od dnia zamieszczenia go na ww. portalu.

Odpowiedź na ogłoszenie może być zamieszczona wyłącznie przez rolnika indywidualnego, w myśl ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego:

1. powinna zawierać co najmniej:

1. proponowaną cenę zakupu nieruchomości rolnej,
2. imię i nazwisko rolnika indywidualnego, który zamierza kupić nieruchomość rolną, wraz z podaniem adresu zameldowania na pobyt stały,
3. oświadczenie składającego odpowiedź na ogłoszenie, że jest rolnikiem indywidualnym;

1. składa się za pośrednictwem ww. portalu udostępnionego przez KOWR, lub pisemnie w oddziale terenowym KOWR, właściwym ze względu na położenie nieruchomości rolnej, we wskazanym w ogłoszeniu terminie (termin uważa się za zachowany także, jeżeli przed jego upływem odpowiedź na ogłoszenie została nadana w polskiej placówce pocztowej operatora wyznaczonego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe);
2. uważa się za oświadczenie woli o zamiarze zawarcia umowy sprzedaży nieruchomości rolnej;
3. złożona w formie pisemnej w oddziale terenowym KOWR, przekazywana jest niezwłocznie zbywcy nieruchomości rolnej.

W celu wykazania, że nie było możliwości sprzedaży nieruchomości rolnej rolnikowi indywidualnemu – w przypadku wniosku złożonego od dnia 12.06.2020 r. –  uważa się, że warunek ten został spełniony, jeżeli:

• żaden rolnik indywidualny nie złożył odpowiedzi na ogłoszenie o nieruchomości rolnej zamieszczone na udostępnionym przez KOWR portalu przez zbywcę nieruchomości albo przez oddział terenowy KOWR właściwy ze względu na położenie nieruchomości rolnej – na pisemny wniosek złożony do tego oddziału terenowego przez zbywcę nieruchomości rolnej, oraz
• podana w ogłoszeniu o nieruchomości rolnej cena nieruchomości rolnej niezabudowanej lub bez nasadzeń nie przewyższa o 50% lub więcej średniej ceny gruntów rolnych dla danej klasy bonitacyjnej gruntu w danym województwie za kwartał poprzedzający dzień podania średniej ceny gruntów rolnych przez Główny Urząd Statystyczny, chyba że zbywca nieruchomości rolnej dysponuje operatem szacunkowym, z którego wynika, że cena nieruchomości rolnej przewyższa o co najmniej 50%  średnią cenę gruntów rolnych dla danej klasy bonitacyjnej gruntu w danym województwie za kwartał poprzedzający dzień podania średniej ceny gruntów rolnych przez Główny Urząd Statystyczny.

Uważa się również, że warunek ten został spełniony w przypadku, gdy odpowiedź na ogłoszenie o nieruchomości rolnej wpłynęła, ale:

• proponowana cena nieruchomości rolnej była niższa o ponad 5% niż określona w ogłoszeniu o nieruchomości rolnej i nie została zaakceptowana przez zbywcę nieruchomości rolnej lub
• została złożona po upływie terminu wskazanego w ogłoszeniu o nieruchomości rolnej.

Jeżeli wniosek o nabycie nieruchomości rolnej zostanie złożony po upływie 6 miesięcy od dnia upływu terminu publikacji ogłoszenia o zamiarze sprzedaży nieruchomości rolnej na ww. portalu udostępnionym przez KOWR – wówczas Dyrektor Generalny KOWR odmówi wyrażenia zgody na nabycie nieruchomości rolnej.

W przypadku, gdy nabycie nieruchomości ma nastąpić na podstawie innej czynności prawnej niż sprzedaż - zbywca nieruchomości rolnej, w składanym do KOWR wniosku - oświadcza, że nabycie nieruchomości nastąpi na podstawie innej czynności prawnej niż sprzedaż i wskazuje jaka to jest czynność prawna (np. darowizna, zamiana itp.).

Ad. 2)

Nabywca nieruchomości rolnej w składanym przez zbywcę do KOWR wniosku zobowiązuje się do prowadzenia działalności rolniczej na nabywanej nieruchomości rolnej.

Pod pojęciem „prowadzenia działalności rolniczej” należy rozumieć prowadzenie działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie produkcji roślinnej lub zwierzęcej, w tym produkcji ogrodniczej, sadowniczej i rybnej.

Ad. 3)

Wystarczające będzie złożenie przez nabywcę oświadczenia o powierzchni wszystkich nieruchomości rolnych, których jest właścicielem, użytkownikiem wieczystym, samoistnym posiadaczem oraz dzierżawcą.

Wniosek tego rodzaju może złożyć każdy właściciel (wszyscy współwłaściciele) nieruchomości rolnej.

Stronami postępowania administracyjnego dotyczącego zgody na nabycie nieruchomości rolnej są zbywca i nabywca nieruchomości rolnej.

Złożenie wniosku

Przepisy ustawy nie nakładają obowiązku posługiwania się sformalizowanym drukiem, czy ściśle określonym wzorem wniosku.

Niemniej jednak, poza elementami podania określonymi w Kodeksie postępowania administracyjnego, wniosek winien zawierać:

1. oznaczenie zbywcy i nabywcy nieruchomości rolnej z podaniem ich adresów zamieszkania albo siedziby oraz w przypadku osoby fizycznej – numer identyfikacyjny Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludności (PESEL) zbywcy i nabywcy nieruchomości rolnej, jeżeli został nadany, natomiast jeżeli osoba fizyczna nie posiada obywatelstwa polskiego – kod kraju, numer paszportu lub innego dokumentu tożsamości,
2. oznaczenie zbywanej nieruchomości rolnej według ewidencji gruntów i budynków,
3. uzasadnienie wniosku zawierające w szczególności cel, dla którego nieruchomość rolna jest nabywana, oraz przewidywany sposób jej wykorzystania.

Do wniosku dołącza się:

1. wypis z ewidencji gruntów i budynków dla zbywanej nieruchomości rolnej,
2. odpis księgi wieczystej lub zaświadczenie wydane na podstawie zbioru dokumentów prowadzonego dla zbywanej nieruchomości rolnej, lub informację o numerze księgi wieczystej dostępnej w centralnej bazie danych ksiąg wieczystych,
3. zaświadczenie o przeznaczeniu zbywanej nieruchomości rolnej w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego,
4. dokumenty potwierdzające spełnienie warunków określonych dla uzyskania zgody,
5. oświadczenie zbywcy nieruchomości rolnej o:
   • braku możliwości sprzedaży nieruchomości rolnej na rzecz rolnika indywidualnego,
   • ustalonej z nabywcą nieruchomości rolnej cenie sprzedaży nieruchomości rolnej.

Do wniosku należy także dołączyć:

1. dowód uiszczenia opłaty skarbowej - w wysokości 10 zł wniesionej na rachunek: 21 1030 1508 0000 0005 5000 0070, oraz
2. stosownie
   • pełnomocnictwo (wyłącznie w przypadku, gdy wnioskodawca działa przez pełnomocnika),
   • dokument poświadczający prawo do reprezentacji (wyłącznie w przypadku, gdy stroną jest osoba prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej lub osoba małoletnia; zgodnie z art. 33 kpa),
   • wypis z KRS lub stosowny dokument potwierdzający status osoby prawnej niezarejestrowanej na terytorium Polski (wyłącznie w przypadku, gdy stroną jest osoba prawna),
   • uchwałę Zgromadzenia Wspólników lub Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy – w przypadku, gdy wymagana jest ona do zbycia nieruchomości.

Wniosek o wyrażenie zgody na nabycie nieruchomości rolnej powinien być złożony w oryginale w Oddziale Terenowym Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa, właściwym ze względu na miejsce położenia nieruchomości. Tam też można uzyskać dodatkowe informacje, dotyczące m.in. sposobu wypełnienia wniosku. Dane teleadresowe Oddziałów Terenowych KOWR można znaleźć w zakładce: KONTAKT.

Dokumenty załączone do wniosku powinny być złożone w oryginale, bądź w formie odpisów lub wyciągów poświadczonych z oryginałem przez notariusza, albo występującego w sprawie pełnomocnika będącego adwokatem, radcą prawnym, rzecznikiem patentowym lub doradcą podatkowym.

W przypadku osobistego składania wniosku w oddziale terenowym KOWR, upoważniony pracownik KOWR, któremu zostanie okazany oryginał dokumentu wraz z jego kopią, poświadczy zgodność kopii z oryginałem. 

Przykładowy wniosek zbywcy (.pdf)

Przykładowy wniosek zbywcy (.doc)