Pytania/odpowiedzi dotyczące umów na dostarczanie produktów rolnych - Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa

Pytania/odpowiedzi dotyczące umów na dostawy produktów rolnych

1. Co to znaczy, że umowa ma być zawarta przed dostawą? Czy zawarcie umowy w momencie, gdy producent przyjedzie z towarem można uznać, że jest zawarta przed dostawą, czy np. umowę należy zawrzeć dzień wcześniej. W praktyce często wygląda to tak, że przyjeżdża rolnik z towarem i chce go sprzedać. Wówczas umowa zawierana jest w chwili sprzedaży. Czy to już jest źle? Jak udowodnić, że umowa została zawarta przed a nie w chwili sprzedaży?

Za optymalną należy uznać sytuację, gdy rolnik zawiera umowę o dostarczenie produktów rolnych przed rozpoczęciem produkcji, gdyż może ocenić: czy jego produkty znajdą nabywcę i za jaką cenę. Niemniej jednak za dopuszczalną w świetle obowiązujących regulacji prawnych można uznać sytuację, gdy umowa zawierana jest tuż przed dostawą.

2. Co może być czynnikiem zmiennym wpływającym na cenę?

Umowa musi zawierać cenę do zapłaty za dostarczone produkty, która jest niezmienna lub jest obliczana przez połączenie różnych czynników określonych w umowie. Czynnikami tymi mogą być np. jakość lub skład dostarczanych produktów rolnych, wskaźniki rynku odzwierciedlające zmiany warunków na rynku np. notowania giełdowe, kursy walut, itp.

3. Czy obowiązek zawierania umów jest ograniczony jakąś kwotą lub ilością, tzn. poniżej którego nie ma obowiązku zawierania umów?

Przepisy prawne nie przewidują ograniczenia kwotowego ani ilościowego odnośnie obowiązku zawierania umów na dostarczanie produktów rolnych.

4. Czy obowiązek zawierania umów dotyczy tylko sprzedaży czasowej? Czy umowy muszą być zawierane również w przypadku jednorazowej sprzedaży (np. rolnik zgłasza, że ma do sprzedaży 3 świnki)?

Bez znaczenia jest, czy umowa zawierana jest na dłuższy okres, czy też dotyczy jednorazowego dostarczenia produktów. Obowiązek zawarcia umowy dotyczy każdej transakcji nawet transakcji jednorazowej.

5. Czy jeżeli w umowie będzie brakowało jakiegoś jednego elementu to też nakładana będzie kara?

W zależności od tego jakich produktów rolnych umowa dotyczy musi zawierać co najmniej elementy wskazane odpowiednio w art. 125 i 127; art. 148 ust. 2 albo art. 168 ust. 4 i 6 rozporządzenia PEiR (UE) 1308/2013. Brak któregokolwiek z elementów wymienionych w ww. art. skutkować będzie wszczęciem postępowania w sprawie wymierzenia kary pieniężnej.

6. Co znaczy, że umowa jest wadliwa?

Poprzez wadliwość umowy należy rozumieć brak w umowie któregokolwiek z elementów, o których mowa odpowiednio:

• w art. 125 i127 rozporządzenia PEiR (UE) 1308/2013 w przypadku buraków cukrowych;
• w art. 148 ust. 2 rozporządzenia PEiR (UE) 1308/2013 w przypadku mleka surowego;
• art. 168 ust. 4 i 6 rozporządzenia PEiR (UE) 1308/2013 w przypadku rynków: zbóż, chmielu, lnu i konopi, owoców i warzyw, tytoniu, wołowiny i cielęciny, wieprzowiny, baraniny i koziny, jaj, mięsa drobiowego.

7. Na kim ciąży obowiązek zawarcia pisemnej umowy - na nabywcy czy dostawcy?

Obowiązek zawarcia pisemnej umowy dotyczy zarówno nabywcy jak i dostawcy produktów rolnych. Jednakże kara pieniężna za brak pisemnej umowy lub za posiadanie umowy niespełniającej warunków określonych odpowiednio w art. 125 i127, art. 148 ust. 2, art. 168 ust. 4 i 6 rozporządzenia PEiR (UE) 1308/2013 zostanie nałożona na NABYWCĘ.

8. Co wpisać w umowie w pkt dotyczącym siły wyższej, jeżeli umowa zawierana jest w momencie sprzedaży?

Można wprowadzić np.: ogólne zapisy wyłączające odpowiedzialność zarówno dostawcy jak i nabywcy w przypadku wystąpienia siły wyższej.

Zgodnie z zapisami art. 2 ust. 2 rozporządzenia PEiR (UE) nr 1306/2013 do celów finansowania WPR, zarządzania nią i monitorowania jej "siła wyższa" i "nadzwyczajne okoliczności" mogą zostać uznane w szczególności w następujących przypadkach:

1. śmierć beneficjenta;
2. długoterminowa niezdolność beneficjenta do wykonywania zawodu;
3. poważna klęska żywiołowa powodująca duże szkody w gospodarstwie rolnym;
4. zniszczenie w wyniku wypadku budynków inwentarskich w gospodarstwie rolnym;
5. choroba epizootyczna lub choroba roślin dotykająca, odpowiednio, cały inwentarz żywy lub uprawy należące do beneficjenta lub część tego inwentarza lub upraw;
6. wywłaszczenie całego lub dużej części gospodarstwa rolnego, jeśli takiego wywłaszczenia nie można było przewidzieć w dniu złożenia wniosku.

9. Dotychczasowa działalność firmy wskazuje, iż stosowane są umowy ramowe, które regulują ogólne warunki współpracy. Szczegóły takich transakcji z naszymi dostawcami czy odbiorcami jak cena, ilość czy chociażby termin płatności etc. są uzgadniane na bieżąco droga mailową lub telefoniczną?

Jeżeli w wypracowanych umowach ramowych nie ma któregokolwiek z elementów określonych w art. 125, art. 127, art. 148 ust. 2, art. 168 ust. 4 i 6 rozporządzenia PEiR (UE) nr 1308/2013, wówczas w świetle powołanych przepisów umowy takie będą wadliwe.

10. Wymaganym w umowie jest określenie ceny do zapłaty, jednakże są przypadki, że cena nie zawsze jest taka sama. Co za tym idzie czy możliwe jest zawarcie w umowie zapisu, który mówiłby, że cena zmienna jest w zależności od klasy jakości czy ceny rynkowej?

Umowa zawiera w szczególności cenę za dostawę, która:

• jest niezmienna i określona w umowie; lub
• jest obliczana poprzez połączenie różnych czynników określonych w umowie, które mogą obejmować wskaźniki rynku odzwierciedlające zmiany warunków na rynku, dostarczoną ilość oraz jakość lub skład dostarczonych produktów rolnych.